Już za sto dni wejdą w życie przepisy uchwały antysmogowej województwa śląskiego, które zakazują korzystania z kotłów bezklasowych. To właśnie te przestarzałe urządzenia od lat są głównym źródłem zanieczyszczeń powietrza w sezonie grzewczym, powodując groźne dla zdrowia przekroczenia norm.
Widoczne efekty wymiany kotłów
W 2014 roku mieliśmy 127 dni z przekroczeniem dopuszczalnego stężenia pyłu PM10, a w 2024 roku już tylko 21 – podkreśla Wojciech Kiljańczyk, Zastępca Prezydenta Rybnika. – To efekt konsekwentnej wymiany starych pieców. Wciąż jednak pozostaje wiele do zrobienia.
Z danych Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków wynika, że w województwie śląskim 14,37% budynków jednorodzinnych nadal ogrzewanych jest wyłącznie przez kotły pozaklasowe. – Większość mieszkańców już postawiła na czystsze źródła ciepła. To korzystne dla zdrowia i warunków domowych – zaznacza Emil Nagalewski z Polskiego Alarmu Smogowego.
Od 1 stycznia 2026 roku zakaz obejmie również kotły wyprodukowane w latach 2013–2017, które nie spełniają norm klasy 3 lub 4.
Program „Czyste Powietrze” daje wsparcie
Jak przypomina Emil Nagalewski, użytkowanie kopciuchów po 1 stycznia będzie nielegalne. – Lepiej nie zwlekać z wymianą, żeby uniknąć stresu i mandatu. Wsparcie oferuje program „Czyste Powietrze” – mówi.
Do połowy 2025 roku w Rybniku złożono 7308 wniosków o dofinansowanie wymiany źródeł ciepła, z czego 5701 zakończyło się realizacją inwestycji o łącznej wartości ponad 73 mln zł. – To obecnie jedyny program dotacyjny wspierający wymianę starych kotłów na ekologiczne źródła ciepła i termomodernizację – zaznacza Adrian Strzelczyk z Urzędu Miasta.
Kontrole i mandaty w Rybniku
Straż Miejska w Rybniku regularnie sprawdza, czy mieszkańcy przestrzegają przepisów uchwały antysmogowej. – Palenie w przestarzałych kotłach to łamanie prawa i może skutkować mandatem do 500 zł – przypomina komendant Arkadiusz Kaczmarczyk.
Od 2017 roku do końca sierpnia 2025 roku strażnicy przeprowadzili 18 403 kontrole. Ujawniono w tym czasie 4496 wykroczeń, z czego 371 dotyczyło spalania odpadów, a 1147 – naruszeń uchwały antysmogowej.