Tegoroczna laureatka Honorowej Złotej Lampki Górniczej – Alicja Knast, wybitna menedżerka kultury, pochodząca z Rybnika, została wyróżniona za swoje osiągnięcia w dziedzinie muzealnictwa. Jest dyrektorką Galerii Narodowej w Pradze, jednej z najważniejszych instytucji muzealnych w Europie.
Śląskie korzenie i europejska kariera
Alicja Knast to jedna z najbardziej cenionych postaci świata muzealnictwa w Europie Środkowej. Urodzona w Rybniku, z wykształcenia muzykolog, swoją karierę zawodową rozpoczęła w 1995 roku w Muzeum Narodowym w Poznaniu, gdzie pełniła funkcję kuratorki wystaw. Później współtworzyła zespół Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie, a w latach 2012–2014 była odpowiedzialna za przygotowanie wystawy stałej w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, które w 2016 roku zdobyło tytuł Europejskiego Muzeum Roku.
W latach 2014–2020 Alicja Knast kierowała Muzeum Śląskim w Katowicach oraz Muzeum Górnośląskim w Bytomiu. W tych instytucjach realizowała liczne projekty, które popularyzowały dziedzictwo regionu. Od 2021 roku objęła stanowisko dyrektorki generalnej Galerii Narodowej w Pradze, gdzie pod jej przewodnictwem Galeria zyskała nowoczesny profil i międzynarodową rozpoznawalność.
Międzynarodowy rozwój i współpraca
Alicja Knast konsekwentnie rozwija dialog międzykulturowy i współpracę z największymi muzeami na świecie, takimi jak Luwr, Centrum Pompidou czy Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Paryżu. W ostatnich latach zainicjowała prestiżowe wystawy, takie jak „Toyen”, „Move. Intymność jako forma oporu” oraz „Szkoła paryska: artyści czescy i paryski okres międzywojenny”.
Za swoje zasługi w rozwoju współpracy kulturalnej między Francją a Czechami w 2025 roku została uhonorowana Orderem Sztuki i Literatury przez francuskie Ministerstwo Kultury.
Złota Lampka – symbol rybnickiego uznania
Honorowa Złota Lampka Górnicza to jedna z najstarszych i najbardziej prestiżowych nagród kulturalnych w regionie. Przyznawana od 1985 roku przez Prezydenta Miasta Rybnika osobom szczególnie zasłużonym dla rozwoju kultury miasta i regionu. W gronie dotychczasowych laureatów znaleźli się m.in. prof. Henryk Mikołaj Górecki, Mirosław Jacek Błaszczyk, Wojciech Bronowski oraz Olek Krupa.
W 2025 roku nagrodę tę otrzymała właśnie Alicja Knast, dołączając do zaszczytnego grona osób, które swoją działalnością promują kulturę regionu na całym świecie.
Powrót do korzeni
Uroczystość wręczenia Honorowej Złotej Lampki Górniczej zakończył spektakl „Juliusz” w wykonaniu Teatru Powrotów, który stanowił artystyczną medytację nad śląskim etosem pracy oraz postacią doktora Juliusza Rogera. Przyznanie tej nagrody Alicji Knast jest nie tylko wyrazem uznania jej międzynarodowych osiągnięć, ale także symbolicznym powrotem do jej rodzinnego miasta, które miało ogromny wpływ na jej wrażliwość na sztukę i dziedzictwo regionu.
Gratulacje dla laureatki
Alicja Knast, obecnie kierująca jednym z najważniejszych muzeów Europy, dołączyła do grona osób, które swoją pracą przyczyniają się do promocji Rybnika i śląskiej kultury na całym świecie.