Ruszyła kampania społeczna, która ma uświadomić społeczeństwu, że stosowanie leków zakupionych z nieznanych źródeł zagraża zdrowiu i życiu. Proceder handlu fałszywymi lekami kwitnie w Internecie na całym świecie – według szacunków Interpolu nawet 1 milion ludzi umiera każdego roku z powodu ich używania.
Nielegalne leki – cichy zabójca
Partnerzy akcji, Ministerstwo Zdrowia, Główny Inspektorat Farmaceutyczny, Komenda Główna Policji i Polska Agencja Antydopingowa, podkreślają, że leki na receptę możemy kupić wyłącznie w aptekach stacjonarnych – wszystkie inne źródła są nielegalne i niosą dla nas duże ryzyko. Z kolei leki bez recepty są dostępne także w zarejestrowanych aptekach internetowych, a w ograniczonym zakresie na stacjach benzynowych i w sklepach.
Co kryje się w podrabianych lekach?
Według Światowej Organizacji Zdrowia leki sfałszowane nie zawierają żadnej substancji aktywnej farmakologicznie (32 proc.), posiadają nieprawidłową ilość substancji aktywnej (20 proc.) lub nieprawidłową substancję aktywną (21 proc.), znajdują się w nieprawidłowym opakowaniu (16 proc.), posiadają zanieczyszczenia (9 proc.) lub są kopiami produktu oryginalnego (1 proc.).
Należy podkreślić, że leki oryginalne sprzedawane poza legalnym kanałem dystrybucji, np. skradzione, pochodzące z przemytu lub „domowych zapasów” też są traktowane jak leki sfałszowane.
– 50 proc. leków dostępnych w internecie jest sfałszowanych, a z leków na receptę sprzedawanych nielegalnie ponad 90 proc. to fałszywki. Dotyczy to najczęściej leków przeciwcukrzycowych, anabolicznych, odchudzających, antykoncepcyjnych, a nawet leków przeciwnowotworowych i kardiologicznych. Monitorujemy internet i wspólnie z Policją udaje nam się zamykać nielegalne składowiska leków, których obroty sięgają od kilkunastu do kilkudziesięciu milionów złotych rocznie. Tylko oficjalne koszty spowodowane działaniem niepożądanym leków i ich przedawkowaniem wynoszą rocznie około 90 mln zł – to około 26 tys. hospitalizacji. To pokazuje, że pacjenci nie mają wystarczającej świadomości, że kupowanie leków przez internet jest igraniem ze śmiercią – powiedział Łukasz Pietrzak, Główny Inspektor Farmaceutyczny.
Sportowcy na celowniku oszustów
Szczególnie narażoną grupą są sportowcy – zarówno zawodowi, jak i amatorzy. Fałszywe specyfiki obiecują szybkie efekty w budowaniu masy mięśniowej czy redukcji wagi. W rzeczywistości mogą zawierać zakazane substancje dopingujące lub groźne dla zdrowia składniki.
- Bezpieczeństwo zdrowotne sportowców wyczynowych, jak i osób aktywnych fizycznie jest najwyższym priorytetem dla organizacji zaangażowanych w walkę z dopingiem w sporcie. Ważne jest, żeby zwracać uwagę na niebezpieczeństwa związane ze stosowaniem leków, które są nieznanego pochodzenia i które mogą zawierać substancje zabronione w sporcie. Dla sportowców wyczynowych stosowanie tego rodzaju produktów może wiązać się nie tylko z utratą zdrowia lub nawet życia, ale również z konsekwencjami wizerunkowymi i prawnymi w przypadku naruszenia przepisów antydopingowych – wskazał Michał Rynkowski, Dyrektor Polskiej Agencji Antydopingowej.
Policja walczy z nielegalnym handlem lekami
W 2024 roku Policja wszczęła 503 postępowania dotyczące przestępstw farmaceutycznych, o 113 więcej niż rok wcześniej. Zastępca Komendanta Głównego Policji, nadinsp. dr Tomasz Michułka, ostrzega:
– Policja podejmuje działania mające na celu wyeliminowanie z rynku fałszywych produktów leczniczych oraz zatrzymuje sprawców przestępstw, którzy wytwarzają sfałszowane leki i wprowadzają je nielegalnie do obrotu. Zwalczaniem tego rodzaju przestępczości zajmują się funkcjonariusze wydziałów do walki z przestępczością gospodarczą i narkotykową, a także funkcjonariusze Centralnego Biura Śledczego Policji wyspecjalizowani w zwalczaniu zorganizowanych grup przestępczych oraz funkcjonariusze Centralnego Biura zwalczania Cyberprzestępczości. Zwalczając nielegalny handel produktami leczniczymi, Policja przede wszystkim ukierunkowuje swoje działania na rozpoznanie i ujawnianie miejsc nielegalnej produkcji leków oraz ich magazynowania, a także monitoruje strony internetowe, za pośrednictwem których przestępcy wprowadzają do obrotu sfałszowane produkty lecznicze. Chciałbym, żeby to jasno wybrzmiało – sprzedaż leków przez osoby prywatne jest przestępstwem. Kupując leki z niepewnych źródeł oddajemy nasze zdrowie w ręce przestępców – powiedział Zastępca Komendanta Głównego Policji nadinsp. dr Tomasz Michułka.
Polska Policja aktywnie uczestniczy w międzynarodowych operacjach Interpolu i Europolu, zamykając setki nielegalnych stron internetowych i rozbijając grupy przestępcze.
Ambasadorki akcji i poradnik dla pacjentów
Kampanię wspierają wybitne sportsmenki: łyżwiarka szybka Luiza Złotkowska i kajakarka Justyna Iskrzycka. Ich głos ma pomóc dotrzeć do jak najszerszego grona odbiorców, zwłaszcza do osób aktywnych fizycznie. Na stronach internetowych organizatorów kampanii dostępny jest również poradnik bezpiecznych zakupów leków, który pomoże unikać fałszywek i chronić zdrowie.
Nie warto ryzykować – kupuj leki wyłącznie w aptekach.