Do 15 marca czekano na zgłoszenia biografii, które będą walczyć o nagrodę i statuetkę Górnośląskiej Nagrody Literackiej Juliusz. Do tegorocznej edycji zgłoszono 40 książek.
Nagroda Literacka „Juliusz” została przyznana po raz pierwszy w 2016 roku. Od 2019 roku przyznawana jest za najlepszą biografię napisaną i wydaną po polsku w roku poprzednim. Ogólnopolska nagroda na najlepszą biografię powstała w Rybniku na kanwie jednego z najstarszych wydarzeń literackich w Polsce czyli Rybnickich Dni Literatury. Nagroda po 7 edycjach stała się rozpoznawalną marką i na stałe wpisała Rybnik na mapę miast, dla których rozwój i promowanie czytelnictwa są ważne.
Książki do konkursu mogły zgłaszać między innymi wydawnictwa, osoby reprezentujące instytucje kultury oraz media o charakterze literackim, a także członkowie kapituły konkursowej.
Do tegorocznej nagrody zgłoszono 40 pozycji:
- „Nic się nie działo. Historia życia mojej babki” – Tomasz S. Markiewka
- „Zagrani na śmierć. Mroczne ścieżki polskiego undergroundu” – Tomasz Lada
- „Skóra i ćwieki na wieki. Moja historia metalu” – Jarek Szubrycht
- „Poli Raksy twarz” – Krzysztof Tomasik
- „Zełenski” – Wojciech Rogacin
- „Antoni Piechniczek. Bezkompromisowa biografia” – Paweł Czado, Beata Żurek
- „Wojna jest kobietą. Historie kobiet, które doświadczyły okrucieństwa II wojny światowej” – Monika Fibic
- „Budowanie świata. Wokół twórczości Tomasza Mańkowskiego” – Michał Wiśniewski
- „Chłopiec, który był trzeci” – Karolina Pietrusinska
- „Kocio Kozioł Senator. Biografia Krzysztofa Kozłowskiego” – Andrzej Brzeziecki
- „Franciszek Szczepańczyk. Życie i dzieło kronikarza codzienności” – Jarosław Zawisza
- „Ptak w sieci” – Jadwiga Rudnicka
- „Wspomnienia Zofii” – Władysława Magiera
- „Holland. Biografia od nowa” – Karolina Pasternak
- „Witkiewicz, ojciec Witkacego” – Natalia Budzyńska
- „Żongler. Romain Gary” – Agata Tuszyńska
- „Lodołamaczka, Swiatłana Cichanouska” – Rusłan Szoszyn
- „Stanisław Leszczyński. Król polonus” – Krzysztof Lewandowski
- „Moi ważni. Portrety prywatne” – Barbara Gruszka-Zych
- „Sygnał w zenicie” – Krzysztof Siwczyk
- „Churchill. Opowieść o przegranym zwycięzcy” – Nina Smolar
- „Samotnica. Dwa życia Marii Dulębianki” – Karolina Dzimira-Zarzycka
- „Trzy tłumaczki” – Krzysztof Umiński
- „Hubner” – Grzegorz Kozak
- „Kobiety, których nie ma. Bezdomność kobiet w Polsce” – Sylwia Góra
- „100 najodważniejszych polskich piosenek” – Jakub Krzyżański, Marcin Mieszczak
- „Wałęsa. Gra o wszystko” – Krzysztof Brożek
- „Dziady i dybuki” – Jarosław Kurski
- „Szklane ptaki. Opowieść o miłościach Krzysztofa Kamila Baczyńskiego” – Katarzyna Zyskowska
- „Kopernik. Rewolucje” – Wojciech Orliński
- „Cokoły przechodnie. Życiorysy z pogranicza” – Piotr W. Fuglewicz
- „Vetulani. Piękny umysł, dzikie serce” – Katarzyna Kubisiowska
- „Adam” – Cezary Harasimowicz
- „Słońca bez końca. Biografia Kory” – Beata Biały
- „Ty pieronie! Biografia Franciszka Pieczki” – Magda Jaros
- „Igor Mitoraj. Polak o włoskim sercu” – Agnieszka Stabro
- „Dom pod wiecznym piórem. Leksykon legendarnego Domu Literatów w Krakowie” – Jan Polewka
- „Byłem fotografem w Auschwitz. Prawdziwa historia Wilhelma Brassego” – Anna Dobrowolska
- „Notatki psychiatry z Lublina” – Janusz Perzyński
- „Alfred Szklarski – sprzedawca marzeń. Pierwsza biografia twórcy przygód Tomka Wilmowskiego” – Jarosław Molenda.
Spośród nadesłanych książek tegoroczna kapituła do 30 czerwca 2023 r. wybierze 5 nominowanych biografii, natomiast zwyciężczynię lub zwycięzcę poznamy na gali, która odbędzie się w Teatrze Ziemi Rybnickiej 21 października. Laureat otrzyma 50.000 zł oraz statuetkę, jak również zaproszenie do prac przyszłorocznej kapituły.
Biografie cieszą się ogromnym powodzeniem wśród Czytelniczek i Czytelników. Gdy wystawiłyśmy na półkach naszej biblioteki książki nadesłane do tegorocznego "Juliusza" prawie wszystkie zniknęły błyskawicznie. Teraz do ich wypożyczenia są kolejki. To najlepszy dowód, że nasz konkurs odpowiada na potrzeby ludzi. Chcąc rozszerzyć jego formułę, jesienią w ramach Rybnickich Dni Literatury organizujemy pierwszy w Polsce Festiwal Biografii. Będą spotkania autorskie, warsztaty kreatywnego pisania dla starszych i młodszych, dyskusje, wystawy i animacje - mówi Aleksandra Klich, Dyrektor Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rybniku, Sekretarz Kapituły ubiegłorocznej edycji Nagrody.
Dotychczasowi laureaci Górnośląskiej Nagrody Literackiej „Juliusz”:
- 2016 – Małgorzata Czyńska „Kobro. Skok w przestrzeń”
- 2017 – Monika Muskała „Między Placem Bohaterów a Rechnitz. Austriackie rozliczenia”
- 2018 – Robert Rybicki „Dar Meneli”
- 2019 – Aleksander Kaczorowski „Ota Pavel. Pod powierzchnią”
- 2020 – Agnieszka Dauksza „Jaremianka. Biografia”
- 2021 – Marta Grzywacz „Nasza pani z Ravensbraźck”
- 2022 – Artur Domosławski „Wygnaniec. 21 scen z życia Zygmunta Baumana”
Nagrodzie patronuje żyjący w XIX wieku Juliusz Roger umiejętnie łączący różne dziedziny wiedzy i zasłużony dla miasta, osoba niezwykła, wielowymiarowa, lekarz, entomolog, etnolog, człowiek zakochany w ludziach i kulturze Górnego Śląska. Warto dodać, że w październiku ubiegłego roku Miasto w ramach promocji nagrody stworzyło o Juliuszu Rogerze Quest. Mapki Questu można pobrać w punkcie halo! Rybnik i w Teatrze Ziemi Rybnickiej, skąd rozpoczyna się quest. Oczywiście istnieje możliwość pobrania mapek ze strony internetowej.